به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، چگونه می‌توان دست‌هایی که برای نیاز دراز می‌شوند را بی‌نیاز کرد؟ با این تفاوت که نیازمندان مورد نظر ما متکدیان و معتادان بهبود یافته در جامعه هستند.
به‌تازگی طرحی از سوی دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین مبنی بر اشتغال‌زایی متکدیان و معتادان بهبود یافته مطرح‌شده که در بین محافل مختلف اجتماعی سؤالات فراوانی ایجاد کرده است.
فرد معتادی که جامعه او را طرد کرده و هیچ‌کس آغوشی برای او باز نمی‌کند، چگونه می‌تواند وارد چرخه تولید و اشتغال شده و به شکل واقعی توانمند شود؟ همچنین فردی که یک عمر از راه تکدی گری امرار معاش کرده چگونه می‌تواند دستش را از این عادت برداشته و روی زانوی خود بگذارد؟ این‌ها سؤالاتی است که باید به آن پاسخ داد.
فروردین ماه سال ۹۸ بود در میزگردی با عنوان «آغوش سرد جامعه برای معتادان بهبود یافته» از مدیران، کارشناسان و حتی یک معتاد بهبود یافته دعوت شد تا به این موضوع بپردازند و اتفاقا در همان موقع نیز اتفاق نظر وجود داشت که نبود زیرساخت‌ها فرهنگی و اجتماعی راه را برای بازگشت یک معتاد بهبود یافته به جامعه دشوار ساخته است.
اگرچه بیشتر جامعه در واکنش به این طرح، ضرب‌المثل ماهی گرفتن به‌جای ماهی دادن را عنوان می‌کنند، اما به نظر می‌رسد موضوع به‌سادگی و شیرینی این ضرب‌المثل نیست و موانع متعددی پیش رو قرار دارد.
طرح موضوع اشتغال‌زایی برای معتادان بهبودیافته و متکدیان در قزوین
معاون امور آسیب‌های اداره کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین چندی پیش در مصاحبه خبری گفته بود که بحث اشتغال متکدیان و معتادان بهبود یافته در نشستی با حضور استاندار مطرح و مصوب شده است.
سید رسول جزدره‌ئی همچنین افزود که برای محقق شدن این طرح باید کارگروهی ویژه متشکل از معاونت امور اقتصادی استانداری قزوین، شرکت شهرک‌های صنعتی استان، سازمان صمت و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی پای کار آمده و از ظرفیت کمیته امداد، بهزیستی و شهرداری برای شناسایی این قبیل افراد استفاده شود.
به گفته این مسئول با توجه به اینکه این افراد در وضعیت حاد و بحرانی قرار دارند و به‌نوعی در جامعه علامت‌دار محسوب می‌شوند، اگر برای ساماندهی و توانمندسازی آن‌ها اقدام نشود، احتمال دارد تبعات آن به‌کل جامعه سرایت کند.
جزدره‌ئی بیان کرد که اگرچه دبیرخانه مبارزه با مواد مخدر استان برای اشتغال معتادان بهبود یافته اقداماتی را انجام داده است، اما هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده و باید این امورات را به‌صورت بین دستگاهی دنبال کرد.
به گفته معاون امور آسیب‌های اداره کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین، اهمیت اشتغال‌زایی برای این افراد بسیار مهم‌تر از افراد سالم است که باید موردتوجه قرار گیرد.
کارفرماها از پذیرش و جذب این افراد امتناع می‌کنند؛ فقط ۱۰ درصد این افراد جذب می‌شوند
معاون اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین در این رابطه گفت: به نظر من کمیته امداد می‌تواند این نوع افراد را تحت پوشش قرار دهد، چون تجربه افراد زیادی که از این طریق به محیط‌های کاری معرفی‌شده‌اند، نشان می‌دهد که این افراد تن به کار نمی‌دهند.
ناصر شفیع‌آبادی افزود: امروز در شرایطی که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و حتی افراد دارای مهارت نمی‌توانند شغل مناسبی پیدا کنند، جذب این افراد در کارخانجات بسیار دشوار است.
وی بیان کرد: باوجود مشوق‌هایی که در خصوص جذب متکدیان و معتادان بهبود یافته برای کارفرما تعیین کردیم، اما درکل استقبال چندانی وجود نداشت و فقط به جذب ۱۰ درصد کل این جامعه منجر شد.
شفیع‌آبادی اظهار کرد: بخش کارفرمایی از پذیرفتن این افراد امتناع می‌کند، نگاه مسؤولیت اجتماعی در بخش خصوصی متفاوت از بخش دولتی است و اگر بخواهیم این مسئله اجرایی شود، باید مشوق‌های بیشتر و سیاست‌های فعال‌تری را در دستور کار قرار دهیم.
معاون اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین بیان کرد: ۱۵ کاریابی در سطح استان وجود دارد که ۴۰ درصد افراد سالم و تحصیل‌کرده پس از مراجعه به این مراکز به‌سختی می‌توانند جذب کارخانجات شوند، چه برسد به پذیرش متکدیان و معتادان بهبود یافته که واقعا دشوار است.
قانون برای جذب و بکارگیری معتادان و متکدیان امتیازی درنظر نگرفته است
رئیس کمیته اشتغال استان قزوین گفت: اعتیاد یک نوع بیماری است، درحالی‌که نگاه جامعه به یک فرد معتاد بدبینانه است و نمی‌تواند به‌راحتی او را در جامعه بپذیرد که باید در این راستا فرهنگسازی کرد.
مرتضی علیخانی افزود: متاسفانه قوانین ما برای جذب و بکارگیری متکدیان و معتادان بهبود یافته هیچ‌گونه امتیازی در نظر نگرفته است تا کارفرما اشتیاق لازم برای جذب این افراد را داشته باشد و هرآنچه در این رابطه بیان می‌شود بیشتر جنبه شعاری دارد.
وی تاکید کرد: مسؤولیت اجتماعی همه مدیران و مسئولان جامعه ایجاب می‌کند که به فکر این افراد باشند و درنهایت به سالم‌سازی خانواده اجتماعی کشور اقدام کنند، اما این مهم نیازمند زیرساخت‌ها و سازوکاری است که باید بیشتر در مورد آن بررسی کرد.
علیخانی به جذب نیروی کار در کارخانجات قزوین پرداخت و گفت: در شرایطی که کارخانجات ما افراد دارای دیپلم را بهتر و بیشتر از فارغ‌التحصیلان لیسانس جذب می‌کنند، قطعا افراد سالم و سلامت نسبت به متکدیان و معتادان بهبود یافته شانس بیشتری خواهند داشت.
این مسئول تنها شانس متکدیان و معتادان بهبودیافته برای داشتن شغل را قبول کارهای یدی و فیزیکی از سوی این افراد عنوان کرد و گفت: واقعیت این است افرادی که امروزه وارد دانشگاه می‌شوند و مدرک تحصیلی می‌گیرند، دیگر حاضر نیستند آچار به دست بگیرند و اصرار دارند که باید با خودکار و پشت‌میزنشینی امرارمعاش کرد، از طرف دیگر مدیران کارخانجات نیازمند کارهای اداری و مدیریتی نیستند و می‌خواهند که کارگر برای آن‌ها کار یدی انجام دهد، بنابراین با این ۲ مسئله شاید بتوان شانسی برای اشتغال متکدیان و معتادان بهبود یافته پیدا کرد.
علیخانی خاطرنشان کرد: برای پیدا کردن راهکاری که بتوان معتادان بهبودیافته و متکدیان را شاغل کرد، باید نشست‌های کارشناسی و فنی بسیاری تشکیل شود و به این زودی نمی‌توان به جواب قطعی رسید.
رئیس کمیته اشتغال استان قزوین یادآور شد: بهتر است که این طرح با حضور نمایندگان خانه ملت و همچنین بخش خصوصی به بحث و تبادل‌نظر گذاشته شود تا از دیدگاه‌های مختلف بهره‌مند شویم.
اول دستگاه‌های حمایتی پیشقدم شوند بعدا کارفرماها
دبیر کانون کارفرمایان استان قزوین گفت: واقعیت این است که بخش کارفرمایی همواره در تمام مشکلات عدیده اجتماعی کنار مردم بوده و مسؤولیت‌های اجتماعی خویش را انجام داده است.
علی‌اصغر آهنی‌ها افزود: در شرایط امروز که با حجم عظیمی از بیکاران روبرو هستیم و تحصیل کردگان ما درصد بالایی از کارجویان را به خود اختصاص می‌دهد، شاید نتوان کاری برای جامعه معتادان بهبودیافته و متکدیان انجام داد.
وی اضافه کرد: وظیفه دستگاه‌های حاکمیتی است که افراد دارای شرایط خاص و امراضی مانند اعتیاد را حمایت کرده و آن‌ها را تحت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای قرار دهد.
آهنی‌ها اظهار کرد: این معتادان بهبودیافته و متکدیان باید ابتدا تخصص کسب کنند، این افراد می‌توانند با مهارت‌آموزی در جایی شروع به کارکرده و پس از مدتی به بدنه جامعه بازگردند؛ چون این افراد بیشتر از شغل نیازمند اعتمادبه‌نفس هستند که آن‌هم باید خودشان برای به دست آوردنش تلاش کنند.
این فعال حوزه تولید کاشی و سرامیک در استان قزوین بیان کرد: عقیده من این است که تمام مسئولان داخل استان قزوین و افراد دارای نفوذ مانند مدیران استانداری و نمایندگان مردم در شورای شهر باید به‌جای کمک کردن و توزیع بسته‌های حمایتی بین این افراد، باید به آن‌ها کسب درآمد آموزش داده و در مسیر توانمندسازی قدم بردارند.
آهنی‌ها تصریح کرد: دستگاه‌های اجرایی و حمایت‌کننده اقشار نیازمند باید با تاسیس کارگاه‌هایی در سطح استان، شرایط شغلی برای این افراد ایجاد کنند؛ مشاغلی مانند جوشکاری، نجاری، مکانیکی، الکترونیکی و دیگر رسته‌ها می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
دبیر کانون کارفرمایان استان قزوین خاطرنشان کرد: اینکه در همین ابتدای کار از کارفرمایان بخواهیم که این افراد را پس از مهارت‌آموزی جذب کنند، چندان در فرآیند اشتغال‌زایی نمی‌گنجد و لازم است که دستگاه‌های دولتی و مراجع دارای صلاحیت در ابتدا پیشقدم شوند.
نیم‌نگاه: به نظر می‌رسد قبل از آنکه لازم باشد دستگاه دولتی یا بخش خصوصی اقدامی انجام دهد، هنوز یکسری زیرساخت‌های فرهنگی در جامعه نیاز است که بتوانیم شرایط بازگشت این افراد را به جامعه فراهم کنیم.
متاسفانه در بیشتر محافل ارتباطی و رسانه‌ای حتی در گفت‌وگوهای خودمانی، به کار بردن واژه معتاد هنوز به‌خوبی فرهنگسازی نشده و شنونده با شنیدن این کلمه چهره‌ای بزهکار، خاطی و خطرناک در ذهنش مجسم می‌شود.
لازم است که سینما و تلویزیون به این موضوعات ورود پیداکرده و با ساخت محتوای آموزشی به جامعه بیاموزد که این افراد هم برای زندگی نیاز به کار و فعالیت دارند و باید موردحمایت همه قرار گیرند.
نظر شما